مراقبت های بارداری نقش بسیار مهمی در سبک زندگی سالم در دوران بارداری دارند که شامل معاینات دوره ای مخصوص در این دوران است. این مراقبت ها برای سلامت و آسایش مادر و جنین ضروری هستند.
در نخستین جلسه، پزشک ممکن است آزمایش خون، ادرار، تست پاپ اسمیر، سونوگرافی و معاینه لگن تجویز کند. آزمایش خون به منظور بررسی میزان آهن خون، انواع بیماری های عفونی و تعداد سلول های مختلف بدن لازم است. آزمایش ادرار برای بررسی میزان قند خون، وجود انواع باکتری و میزان پروتئین است. آزمایش پاپ اسمیر برای غربالگری دهانه رحم، سونوگرافی به منظور بررسی وضعیت و رشد جنین و معاینه لگن به دلیل بررسی اندازه و شکل رحم انجام می شود.
پس از نخستین جلسه هر چهار هفته یکبار، در ماه های هفتم و هشتم بارداری هر دو هفته یکبار باید به پزشک مراجعه کنید. در ماه آخر برای مراقبت های بارداری هفته به هفته باید تحت نظر پزشک خود باشید تا نوزاد شما متولد شود. در این جلسات با دکتر خود راحت باشید و هر مشکل یا نگرانی که دارید با او مطرح کنید.
تغییرات وزن در دوران بارداری چگونه است؟
وزن دقیق در هر فردی متفاوت است اما به صورت کلی بانوان حدود 11 تا 13 کیلوگرم وزن اضافه می کنند. در صورتی که پیش از بارداری اضافه وزن داشته باشید، ممکن است کمتر وزن اضافه کنید. اگر کمبود وزن داشته باشید، وزن بیشتری اضافه خواهید کرد. برای کنترل وزنتان در این دوران با متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید.
بهترین تغذیه برای دوران بارداری چیست؟
بهترین رژیم غذایی برای تغذیه زنان باردار، رژیمی است که تمام مواد غذایی را به میزان لازم دارد و سالم، متنوع و مقوی است. در این دوران باید مراقب برخی از غذا باشید، مانند:
- گوشت، ماهی و تخم مرغ: در صورتی که این مواد غذایی کامل پخته نشوند سلامت شما را تهدید می کنند. ماهی هایی که حاوی مقداری زیادی جیوه هستند مانند اره ماهی، شاه ماهی، کوسه و تاج ماهی نخورید. دقت کنید که نباید بیش از دو وعده در هفته ماهی مصرف کنید.
- میوه و سبزیجات: انواع میوه ها و سبزیجات را پیش از خوردن به طور کامل بشویید و تخته ای که برای برش استفاده می کنید را همیشه تمیز نگه دارید. مصرف روزانه 3 تا 5 واحد میوه توصیه می شود.
- لبنیات: برای اینکه کلسیم موردنیاز بدن خود و جنین را تامین کنید، حداقل 4 واحد لبنیات در روز مصرف کنید. فراموش نکنید که حتماً از لبنیات پاستوریزه استفاده کنید. لبنیات محلی که پاستوریزه نشده، ممکن است باکتری هایی داشته باشند که عفونت ایجاد کند.
- جایگزین شکر: به جای شکر از برخی شیرین کننده های مصنوعی مانند اسپارتایم و ساکرالوز به میزان متعادل می توانید استفاده کنید.
- کافئین: بهتر است از مصرف زیاد کافئین خودداری کنید و روزی بیش از دو فنجان قهوه یا سایر مواد کافئین دار دیگر مصرف نکنید.
آیا در دوران بارداری می توان ورزش کرد؟
یکی از احتیاط های بارداری که توصیه می شود، ورزش منظم و سبک است. البته به شرطی که مشکل خاصی نداشته باشید. حداقل سی دقیقه در روز ورزش کنید تا سبک زندگی سالم در دوران بارداری را تجربه کنید. همچنین ورزش بارداری می تواند به سهولت زایمان و کمتر شدن درد آن کمک کند. فراموش نکنید که زیاد آب بخورید تا حرارت بدنتان بالا نرود و دچار کم آبی نشوید. اگر در حین یا پس از ورزش دچار مشکلاتی شدید با پزشک خود مشورت کنید.
چگونه می توان مشکلات ناشی از بارداری را کم کرد؟
برای کاهش تهوع:
- وعده های غذایی سبک در طی روز داشته باشید.
- مایعات را در بین وعده های غذایی بنوشید.
- از ادویه های تند و غذاهای چرب پرهیز کنید.
برای کاهش یبوست:
- غذاهای حاوی فیبر فراوان بخورید.
- مایعات زیاد بنوشید.
- ورزش کنید.
انواع زایمان
۱) زایمان واژینال بدون کمک یا زایمان طبیعی
زایمان واژینال متداول ترین و ایمن ترین نوع از انواع زایمان می باشد. برای توصیف زایمان واژینالی که بدون استفاده از داروهای ضد درد یا داروهای آغاز یا تسریع کننده زایمان انجام می پذیرد، معمولا از عبارت “زایمان طبیعی” استفاده می شود. برخی مادران باردار ترجیح می دهند در حین زایمان، از کمک‌های پزشکی نظیر پایش ضربان قلب جنین استفاده کنند.
۲) زایمان واژینال با کمک
- زایمان با فورسپس یا انبر (Forceps)
گاهی مواقع پزشکان مجبورند برای گرفتن سر نوزاد و تسهیل خروج آن از کانال زایمانی، از انبر استفاده کنند. - زایمان با مکش
زایمان با مکش مشابه زایمان با انبر می باشد. در این نوع زایمان، پزشک با استفاده از مکش، سر کودک را درون یک محفظه پلاستیکی قرار داده و با استفاده از آن به آرامی کودک را از درون کانال زایمانی خارج می کند. - اپیزیوتومی
در این حالت یک برش جراحی در بافت بین دهانه واژن و مقعد داده می شود. این بافت پرینه نامیده می شود. در گذشته پزشکان تصور می‌کردند که این برش مانع از وقوع پارگی های بزرگ واژن در هنگام زایمان می شود. اما تحقیقات جدید صحت این موضوع را رد کرده‌اند. امروزه بسیاری از پزشکان فقط در صورتی این کار را انجام می دهند که نیاز باشد زایمان به سرعت انجام پذیرد. - آمنیوتومی
در زبان عامیانه به آن ، پاره کردن کیسه ی آب نیز می گویند. پزشک با استفاده از یک قلاب پلاستیکی کوچک ، کیسه ی آمنیوتیک را سوراخ می کند. در این هنگام ممکن است جریان یافتن یک مایع گرم در درون بدن تان را احساس کنید. - زایمان القا شده
به حالتی گفته می شود که قبل از آغاز انقباضات خود به خود و طبیعی رحم، پزشک انقباضات رحمی را پیش از موعد القا می نماید. این کار ممکن است به دلیل حفظ سلامت مادر یا نوزاد انجام شود.
۳) زایمان با سزارین
زایمان واژینال همیشه امکانپذیر نیست. گاهی زایمان سزارین (C-section) برای حفظ سلامت مادر و نوزاد الزامی است، به خصوص در صورت وجود یک یا چند مورد از موارد زیر:
- عدم قرار گیری سر نوزاد در پایین رحم به عنوان مثال قرارگیری کودک در وضعیت افقی یا وضعیتی که پاها به سمت پایین هستند.
- نوزاد بزرگتر از آنی باشد که بتواند از کانال زایمانی عبور کند.
- تحت فشار قرار داشتن نوزاد
۴) زایمان واژینال پس از سزارین (VBAC)
بیشتر زنانی که سزارین انجام داده اند می توانند بعدها زایمان واژینال داشته باشند. این احتمال در موارد زیر افزایش می یابد:
- جراح در حین سزارین، برش افقی در رحم ایجاد کرده باشد که به آن برش افقی پایین (Low transverse incision) گفته می شود.
- لگن اندازه کافی برای عبور نوزاد با اندازه متوسط را دارا باشد.
- در دفعات بعد بارداری، جنین تک قلو باشد.
- سزارین قبلی به دلیل قرارگیری پاهای نوزاد در پایین رحم بوده باشد.
